เมื่อทนทุกข์จากมลพิษต่อไปไม่ไหว การฟ้องร้องต่อศาลปกครองของชาวบ้านมาบตาพุดก็เกิดขึ้น จนศาลสั่งระงับ 76 โครงการ และกลายเป็นปัญหาร้อนทั้งเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และสุขภาพ จนเป็นที่มาของกลไก (ชั่วคราว) เพื่อสางปัญหาในลักษณะขององค์กรอิสระ