ในบรรดาผู้ว่างงาน กลุ่มแรงงานนอกระบบเป็นกลุ่มที่มีความเปราะบางมากกว่ากลุ่มอื่น เพราะไม่ได้รับความคุ้มครอง หรือไม่มีหลักประกันทางสังคมจากการทำงาน จากจำนวนแรงงานนอกระบบ 20.4 ล้านคน เกินกว่าครึ่งที่อยู่ในภาคการเกษตร รองลงมาที่ร้อยละ 34.1 อยู่ในภาคบริการและการค้า และภาคการผลิตร้อยละ 10.3 หากดูจำนวนผู้ว่างงานรายอุตสาหกรรม จะเห็นว่าภาคบริการและการค้าได้รับผลกระทบสูงสุด

การระบาดของโควิด-19 นำไปสู่การปรับเปลี่ยนครั้งใหญ่ของธุรกิจในภาคบริการและการค้า โดยหากพิจารณากลุ่มลูกจ้างและผู้ประกอบอาชีพอิสระรายอาชีพ เช่น ผู้ขับรถยนต์ แท็กซี่ และรถตู้ จะพบว่ามีจำนวนลดลงมากกว่าแสนราย หรือผู้จำหน่ายสินค้าตามแผงลอยและตลาดลงลงมากกว่า 7 หมื่นราย แต่ในขณะเดียวกัน ผู้ขับขี่จักรยานยนต์ มีเพิ่มขึ้นเกือบ 3 หมื่นราย

กลุ่มอาชีพอิสระที่ลดจำนวนลงเป็นผลพวงจากโควิด-19 โดยตรง ที่ทำให้จำนวนผู้ใช้บริการรถสาธารณะลดลง นอกจากนั้น คนส่วนใหญ่หลีกเลี่ยงการออกไปเดินจับจ่ายใช้สอยตามตลาด และหันไปใช้บริการเดลิเวอรี่มากขึ้น ทำให้เกิดการเติบโตของอาชีพไรเดอร์อย่างรวดเร็ว

โดยรวมแล้ว โควิด-19 ส่งผลกระทบต่อชีวิตการทำงานของคนไทย แต่ความรุนแรงของผลกระทบที่เกิดขึ้นนั้นแตกต่างกันไปในแต่ละกลุ่มอาชีพและอุตสาหกรรม โดยกลุ่มแรงงานนอกระบบเป็นกลุ่มที่ควรให้ความสำคัญเป็นพิเศษ เพราะโควิด-19 อาจทำให้ปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยรุนแรงยิ่งขึ้นต่อไปในอนาคต

สัดส่วนแรงงานนอกระบบ จำแนกตามอุตสาหกรรม ปี 2563

ที่มา: การสำรวจแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2563
หมายเหตุ: จำนวนแรงงานนอกระบบทั้งหมด 20.4 ล้านคน

จำนวนผู้ว่างงานรายไตรมาส จำแนกตามประเภทอุตสาหกรรม

หน่วย: แสนคน
ที่มา: การสำรวจภาวะการทำงานของประชากร สำนักงานสถิติแห่งชาติ

การเปลี่ยนแปลงจำนวนผู้มีงานทำรายอาชีพ เปรียบเทียบไตรมาสที่ 2 ปี 2562 และ 2563  

ที่มา: คำนวณโดยทีดีอาร์ไอ https://tdri.or.th/2021/01/covid-106/