โรคมะเร็ง (cancer) คือ โรคที่เกิดจากเซลล์ของร่างกายมีการเจริญเติบโต หรือแบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว จนทำให้เกิดเป็นก้อนเนื้อผิดปกติ ลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นได้ ทำให้อวัยวะนั้นๆ ไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ และเป็นสาเหตุที่ทำให้เสียชีวิตในที่สุด
ปัจจัยที่เสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็ง โดยทั่วไปยังไม่สามารถระบุสาเหตุได้ชัดเจนว่ามะเร็งในแต่ละคนเกิดจากสาเหตุใด เพียงแต่ทราบว่ามีปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้คนเรามีโอกาสเกิดมะเร็งเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น
ปัจจุบันพบว่าการเจ็บป่วยและการตายจากโรคมะเร็งเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ข้อมูลการคาดประมาณจำนวนผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ขององค์กรระหว่างประเทศเพื่อการวิจัยโรคมะเร็ง (International Agency for Research on Cancer: IARC) องค์การอนามัยโลก พบว่า ในปี 2563 จะมีผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ทั่วโลกประมาณ 19.3 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งประมาณ 10 ล้านคน[i]
ข้อมูลจากสถิติสาธารณสุขของไทยพบว่า มะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของคนไทยมาโดยตลอด โดยในปี 2562 อัตราตายด้วยมะเร็งทุกชนิดมีถึง 125 ต่อประชากร 100,000 คน ในขณะที่อัตราตายด้วยปอดอักเสบตามมาเป็นอันดับที่ 2 ด้วยอัตรา 53.3 ต่อประชากร 100,000 คน และเมื่อจำแนกตามกลุ่มโรคมะเร็งพบว่า ในช่วงปี 2558 เรื่อยมา อันดับ 1 คือ มะเร็งตับ (CA Liver) อันดับ 2 มะเร็งหลอดคอ หลอดลมใหญ่และปอด (CA Lung) อันดับ 3 มะเร็งเต้านม (CA Breast Female) อันดับ 4 มะเร็งปากมดลูก (CA Cervix)[ii]
เนื่องจากประเทศไทยเผชิญกับการเจ็บป่วยและการตายจากมะเร็งเป็นจำนวนมาก ดังนั้นเพื่อเป็นการป้องกันและควบคุมการเกิดโรคมะเร็งในประเทศไทย สถาบันมะเร็งแห่งชาติ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้จัดทำแผนการป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งของประเทศไทย ฉบับแรกในปี 2540 และต่อมาได้มีการทบทวน ปรับปรุง และจัดทำแผน ฯ พ.ศ. 2556-2560 ขึ้นในปี 2556 เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของประเทศไทยในเวลานั้น ปัจจุบันประเทศไทยได้จัดทำแผน ฯ พ.ศ. 2561-2565 ขึ้นโดยปรับปรุงให้เข้ากับสถานการณ์ในปัจจุบันและมีความสอดคล้องกับแผนการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ พ.ศ. 2561-2565
*** ท่านสามารถติดตามอ่านบทความฉบับเต็มได้ในรายงานสุขภาพคนไทย ฉบับปี 2564 นะคะ
i WHO. 2020. All cancers. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2563: จาก https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/39-All-cancers-fact-sheet.pdf
ii กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข. (2563). สถิติสาธารณสุข พ.ศ. 2562.
