เมื่อก่อน...ในต่างจังหวัดที่มีการปลูกอ้อยกันมาก ช่วงปลายปีที่เป็นช่วงเวลาเปิดหีบอ้อยนั้น ชาวบ้านจะได้พบเจอหิมะดำที่ลอยคลุ้งมากับลม และตกเต็มบริเวณพื้น บ้างก็เรียกเหตุการณ์ที่เกิดนี้ว่า “ฤดูหิมะดำ” ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีเหตุการณ์เช่นนี้อยู่ หลายๆ คนอาจจะสงสัยว่า หิมะดำ นั้นคืออะไร?

“หิมะดำ” คือ เศษใบอ้อยที่ถูกเผา และกลายเป็นเขม่าลอยไปทั่วบริเวณ เป็นอีกหนึ่งมลพิษทางอากาศ นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดความรำคาญในเรื่องของความสกปรกอีกด้วย แม้จะขยันกวาดพื้นเท่าไรก็ไม่หมดไปเสียที ชาวบ้านมักจะพบเจอในช่วงเดือนธันวาคมไปจนถึงมีนาคม เนื่องจากเป็น “ฤดูกาลเปิดหีบอ้อย” หรือที่เรียกว่า “การรับซื้ออ้อยเข้าโรงงานน้ำตาล” ซึ่งชาวบ้านจะรีบตัดอ้อยให้ทันก่อนการปิดหีบ จึงต้องหาวิธีการที่จะทำให้การตัดอ้อยนั้นง่ายและรวดเร็วมากที่สุด

ทำไมถึงมีเขม่าใบอ้อยและหิมะดำเกิดจากอะไร?

เนื่องจากการตัดอ้อยเข้าโรงงานจะต้องลอกกาบหุ้มต้นอ้อยและใบออก ซึ่งต้องใช้แรงงานคนจำนวนมาก และเพราะว่าใบอ้อยมีความคมทำให้บาดและระคายเคืองผิว แรงงานจึงไม่นิยมรับงานตัดอ้อยสด แต่การเผาอ้อยจะทำให้การตัดอ้อยเป็นไปได้ง่ายกว่า เนื่องจากกาบและใบอ้อยจะถูกเผาไป จึงสามารถหาแรงงานที่รับตัดอ้อยได้ง่ายกว่า เจ้าของไร่จึงต้องเผาอ้อยเพื่อส่งให้ทันการเปิดหีบรับซื้ออ้อย ส่งผลให้เกิดฝุ่นควันและเขม่าอ้อยสีดำปลิวขึ้นไปบนอากาศเหมือนกับ “หิมะสีดำ” ในฤดูกาลเก็บเกี่ยวอ้อยนั่นเอง

คำว่า “หิมะดำ” ไม่ได้สร้างความโรแมนติกและทำให้บรรยากาศในการดำรงชีวิตของชาวบ้านดีขึ้นแต่อย่างใด แต่กลายเป็นผลกระทบที่สร้างความรำคานใจให้กับชาวบ้านอย่างมาก เนื่องจากเขม่าใบอ้อยมีความระคายเคืองต่อผิวหนังของผู้ที่สัมผัสก่อให้เกิดอาการคัน และเขม่าอ้อยมักจะลอยไปติดตามสิ่งต่างๆ จนติดสีดำ ก่อเป็นปัญหาในการดำรงชีวิต

นอกจากนี้ การเผาอ้อยยังก่อให้เกิดปัญหาฝุ่นควันจากเขม่าอ้อย ซึ่งเป็นต้นเหตุของฝุ่น PM2.5 และกลายเป็นมลพิษทางอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่องทั้งทางตรงและทางอ้อม แต่เหนือสิ่งอื่นใด สิ่งที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดคงหนีไม่พ้นสุขภาพของคนในพื้นที่ที่ต้องเผชิญกับปัญหานี้เมื่อฤดูกาลเปิดหีบอ้อยเวียนกลับมาในทุกๆ ปี

ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับ “มลพิษทางอากาศกับปัญหาสุขภาพ” ให้ทุกท่านได้อ่านกันใน “รายงานสุขภาพคนไทย เล่มปี 2567” ผ่านทางเว็บไซต์ได้ที่ www.thaihealthreport.com หรือติดต่อขอรับหนังสือผ่านทางอีเมลได้ที่ thaihealthipsr@gmail.com

ติดตามทุกความเคลื่อนไหวของ “สุขภาพคนไทย”

Facebook : สุขภาพคนไทย

Instagram : @thaihealthreport

TikTok : @thaihealthreport (30 วิสุขภาพคนไทย)

แหล่งข้อมูลอ้างอิง รายงานสุขภาพคนไทย 2567 หมวด 10 สถานการณ์เด่น เรื่อง มลพิษทางอากาศ สืบค้นจาก : https://news.trueid.net/detail/nm755vprDqgK