บนโลกออนไลน์ที่เปิดกว้างและสามารถเข้าถึงได้เกือบทุกสถานที่ ทุกเวลา ผ่านอุปกรณ์สื่อสารเคลื่อนที่ โดยเฉพาะ “สมาร์ทโฟน” ที่ปัจจุบันวัยรุ่นและเยาวชนไทยเกือบทุกคนเป็นเจ้าของ การพัฒนาทักษะในการใช้งานอินเทอร์เน็ต และการรู้เท่าทันสื่อบนสังคมออนไลน์ จึงเป็นเรื่องที่ต้องส่งเสริม เพื่อลดความเสี่ยงของวัยรุ่นและเยาวชนไทย ไม่ให้กระทำพฤติกรรมอันตราย ที่เป็น “ความเสี่ยงบนโลกออนไลน์”เพื่อใช้สื่อออนไลน์ให้เกิดประโยชน์ได้มากกว่าโทษ
รายงานผลการสำรวจสถานการณ์เด็กกับภัยออนไลน์ ปี 2562 ของ ศูนย์ประสานงานขับเคลื่อนการส่งเสริม และปกป้องคุ้มครองเด็กและเยาวชนไทยในการใช้สื่อออนไลน์ (COPAT) พบว่า เด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทย มีการทำกิจกรรมที่เป็นความเสี่ยงและภัยออนไลน์ในลักษณะต่าง ๆ โดยร้อยละ 73.8 “พบเห็นสื่อลามกอนาจารทางออนไลน์” รองลงมาคือ “การเล่มเกมออนไลน์” พบร้อยละ 72.2 “การพูดคุยกับคนที่ไม่รู้จักผ่านสื่อออนไลน์” อยู่ที่ร้อยละ 51.7 “การกลั่นแกล้งรังแกผู้อื่นทางออนไลน์” อยู่ที่ร้อยละ 33.6 ในขณะเดียวกัน “ผู้ถูกกลั่นแกล้งรังแกทางออนไลน์” อยู่ที่ร้อยละ 31.1 และ “การพนันทายผลฟุตบอลออนไลน์” พบอยู่ที่ร้อยละ 2.8
โลกออนไลน์ที่เปิดกว้างนำมาซึ่ง “การเข้าถึงสื่อลามกอนาจารได้ง่ายขึ้น” ทั้งการรับชมสื่อลามกอนาจารผ่านทางเว็บไซต์ แอปพลิเคชัน หรือการสมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับชมสื่อลามกอนาจาร จากเหล่าครีเอเตอร์โดยตรง “การพูดคุยกับคนที่ไม่รู้จักผ่านสื่อออนไลน์” เป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงของเด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทย ที่นำไปสู่การล่อลวงให้มีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร โดยอาจไม่ได้มีการป้องกันอย่างถูกวิธี จนอาจนำไปสู่ “การเกิดอาชญากรรมทางออนไลน์” ได้ในอีกหลายรูปแบบ เช่น การตั้งกล้องแอบถ่ายขณะมีเพศสัมพันธ์ หรือการขู่กรรโชกเพื่อเรียกร้องเอาทรัพย์สินและผลประโยชน์ เป็นต้น
“การเล่มเกมออนไลน์” ของเด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทย ถือเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ต้องเฝ้าระวัง ข้อมูลจากสมาคมวิทยุและสื่อเพื่อเด็กและเยาวชน (สสดย.) ระบุว่าพฤติกรรมการเล่นเกมของเด็กไทย ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมและสุขภาพ อาทิ การใช้เวลาเล่นเกมที่มากเกินพอดี การเสียค่าใช้จ่ายในการเล่นเกม การเล่นเกมที่เนื้อหารุนแรงไม่เหมาะสมตามช่วงวัย รวมไปถึงการส่งผลให้เกิดพฤติกรรมก้าวร้าว หยาบคาย และใช้อารมณ์รุนแรงกับครอบครัว
“การกลั่นแกล้งรังแกผู้อื่นทางออนไลน์” และ “การถูกกลั่นแกล้งรังแกทางออนไลน์” เป็นอีกภัยออนไลน์ ที่เกิดขึ้นได้ทั้งจากการแกล้งกันเล็ก ๆ น้อย ๆ แล้วบานปลายไปด้วยความไม่ตั้งใจ ความขัดแย้งกันภายในสถาบันการศึกษา เกิดความเกลียดชัง ทั้งที่มีเหตุผลและไม่มีเหตุผล การมีความคิดเห็นบางอย่างที่ไม่ตรงกัน แล้วใช้พื้นที่บนโลกออนไลน์ในการโจมตีกัน เป็นต้น
“การพนันทายผลฟุตบอลออนไลน์” เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่เด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทยสามารถเข้าถึงได้ง่าย เนื่องจากฟุตบอลเป็นกีฬาที่ได้ระดับความนิยม จึงทำให้เด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทย ลุ่มหลงไปกับการพนันได้ง่าย โดยไม่มีการยับยั้งชั่งใจ หรือมองถึงผลกระทบในชีวิตได้ชัดเจนมากพอ ปัญหาของ “การพนันฟุตบอลกับเด็กไทย” จึงเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ทางภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องเฝ้าระวังเพื่อไม่ให้การพนันกัดกร่อนเด็กวัยรุ่นและเยาวชนไทยไปมากกว่านี้
ติดตามทุกความเคลื่อนไหว ของ ‘สุขภาพคนไทย’
ได้ที่ www.thaihealthreport.com
Facebook : สุขภาพคนไทย
Instagram : thaihealthreport
TikTok : @thaihealthreport
ปรับปรุงเนื้อหาจาก: รายงานสุขภาพคนไทย เล่มปี 2563 (หมวดตัวชี้วัด) หน้าที่ 26 - 27
แหล่งอ้างอิงเพิ่มเติม:
